Alkoholizm uważany jest za jedno z najcięższych uzależnień, tak naprawdę niemożliwych do całkowitego wyleczenia i do końca życia wymagających od chorego wyjątkowej samokontroli. O schizofrenii natomiast wielokrotnie mówi się jako o jednej z najcięższych chorób psychicznych. Wynika to głównie z jej często gwałtownego przebiegu, w którym pojawiają się m.in. omamy, halucynacje, a chory popadać może w poważne paranoje, zagrażające bezpieczeństwu jego i jego otoczenia. Nic zatem dziwnego, że podwójna diagnoza – współwystępowanie alkoholizmu i schizofrenii, dla wielu chorych wydaje się być wyrokiem.
Podwójna diagnoza – rozpoznanie
Rozpoznanie współistnienia uzależnienia oraz choroby psychicznej bywa bardzo trudne. W związku z działaniem alkoholu na układ nerwowy człowieka, trudno ustalić, czy nietypowe zachowania wynikają ze stanu upojenia alkoholowego, czy stanowią symptomy poważniejszych zmian w psychice. Tym bardziej, że osoby z poważnymi zaburzeniami często wykazują skłonność do sięgania po środki odurzające, a alkoholicy i narkomanii mogą wykazywać objawy psychotyczne z powodu działania zażytych substancji. To dlatego wiele osób zmagających się z dwoma problemami jednocześnie, nie jest właściwie zdiagnozowanych. Skupiając się tylko na uzależnieniu, lekarze często lekceważą pozostałe symptomy świadczące o dodatkowo występującej, ciężkiej chorobie. Do rozpoznania jest tu wymagana długotrwała, wnikliwa obserwacja wraz z szeregiem specjalistycznych badań.
Leczenie przy podwójnej diagnozie
Leczenie osób o podwójnej diagnozie jest na tyle skomplikowane, że nie wszystkie ośrodki terapii uzależnień zgadzają się na ich przyjęcie. Trzeba bowiem pamiętać, że standardy terapii alkoholizmu muszą tu zostać zachowane wspólnie z restrykcyjnymi wymogami leczenia schizofrenii. To dlatego konieczna jest ścisła współpraca profesjonalistów z różnych dziedzin – zarówno psychiatrów, mających gruntowną wiedzę na temat postępowania ze schizofrenikami, jak i terapeutów, specjalizujących się w leczeniu uzależnień. Ze względu na bezpieczeństwo pacjenta, szczególnie w pierwszym stadium leczenia, najczęściej konieczny jest pobyt na oddziale zamkniętym.
Dobór środków farmakologicznych przy leczeniu schizofrenii współwystępującej z uzależnieniem, bywa trudny. Specjalista musi pamiętać, że przy długotrwałym spożywaniu alkoholu, całkowite oczyszczenie organizmu z toksyn może trwać nawet pół roku. Oznacza to, że podawane leki wspomagające leczenie schizofrenii mogą nie działać tak, jak się tego oczekuje. U alkoholików istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia skutków ubocznych przy farmakoterapii, dlatego wymagają stałej kontroli. Także sama psychoterapia może okazać się dużo bardziej skomplikowana i dłuższa. Dużą rolę odgrywać będzie w niej współuczestnictwo rodziny i pomoc choremu w uregulowaniu jego stanu psychicznego. Ważne, by świadomie podjął starania, mające na celu zaprzestanie picia i zrozumienie specyfiki choroby oraz to, by starał się postępować zgodnie z wytycznymi lekarzy, chcących zminimalizować ryzyko i intensywność nawrotów schizofrenii.